Verschillende vormen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Maculadegeneratie is een verzamelnaam voor diverse aandoeningen. Onderstaand wordt een korte beschrijving gegeven van de meest voorkomende vormen. 

Leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD) is de meest voorkomende vorm van MD bij mensen vanaf 50 jaar die voorheen meestal goed hebben kunnen zien. LMD komt voor in twee vormen : de droge en natte vorm van LMD 

Juveniele maculadegeneratie (JMD) is een erfelijke vorm van MD die al op jonge leeftijd kan voorkomen. Omdat JMD betrekkelijk weinig voorkomt, behandelt de informatie op deze website alleen LMD. Enkele voorbeelden van JMD: 

• Ziekte van Stargardt : genoemd naar een oogarts die in het begin van de twintigste eeuw studie maakte van deze aandoening, is de meest voorkomende erfelijke vorm van MD, die zich meestal reeds in de jeugd manifesteert. Naar schatting zijn er in België 1500 Stargardt-patiënten. In de beginfase zijn er voornamelijk stoornissen in kleurzien. Naarmate meer kegeltjes worden aangetast, neemt de gezichtsscherpte af.
• Ziekte van Best : De ziekte van Best (vitelliforme dystrofie) is een erfelijke aandoening die reeds op kinderleeftijd begint. Opvallend is het optreden in de actieve fase van een eidooierachtig patroon in het gebied van de macula. 
  

Andere oogaandoeningen die zich kunnen mannifesteren als een MD met bijna dezelfde symptomen: 

• Maculair gat:  
  
• Epi-retinaal membraan (ERM) of pucker: ‘pucker’ is een Engelse term en betekent plooi of rimpel. Er ontstaat namelijk op het netvlies een dun vliesje of membraantje dat plooitjes vormt waardoor het onderliggende netvlies mee schrompelt. Als het vliesje zich op het perifere deel van het netvlies bevindt, geeft het meestal weinig klachten. Is de macula echter in het proces betrokken, dan ontstaat er een verminderde gezichtsscherpte en een vervorming van het beeld. Een maculaire pucker ontstaat meestal spontaan op oudere leeftijd en kan in de meeste gevallen via operatieve weg worden verwijderd.
• Syndroom van Charles Bonnet : is genoemd naar een Zwitserse filosoof, die dit verschijnsel in 1760 beschreef. Hoewel het verschijnsel dus al lang bekend is, wordt er weinig aandacht aan besteed omdat men denkt dat het weinig voorkomt. In werkelijkheid komt frequenter voor dan gedacht bij oudere patiënten met een sterk verminderd zicht door LMD. Hierbij treden visuele hallucinaties op bij verder mentaal gezonde personen. Deze mensen zien dus dingen of figuren die er niet zijn. De mate waarin de hallucinaties optreden, kan sterk wisselen in duur en frequentie. 
  
• Een verklaring voor het fenomeen is er niet, maar je kan het vergelijken met fantoompijn. De leegte die ontstaat door het slechte zicht wordt spontaan opgevuld met fantoombeelden.
  
• Er is geen behandeling voor het syndroom van Charles Bonnet. Soms verdwijnt het verschijnsel vanzelf wanneer het gezichtsvermogen terug verbetert door de behandeling van de eigenlijke oogaandoening. Bij sommige mensen kan geprobeerd worden die situaties te vermijden die de hallucinaties uitlokken.
  
• Centraal sereuze Choriorreyinopathie (CSCR) of kortweg ‘seroza’ genoemd: is een ontstekingsachtige aandoening, die gepaard gaat met het optreden van vocht in het gebied van de macula door lekkage van vocht vanuit de diepere lagen van het netvlies. Hierdoor ontstaat er een vochtblaas welke het beeld vervormt en het zicht vermindert. Het komt vaak voor bij jonge aan mannen welke aan sterke stress onderhevig zijn. Bij vrouwen komt de aandoening minder frequent voor, maar zijn meer frequent de beide ogen aangetast. Meestal treedt spontaan herstel op, maar er bestaan ook chronische hardnekkige vormen.
  
• Toxoplasmose: is een ontsteking door een eencellige parasiet Toxoplasma Gondii, die zich bij voorkeur nestelt in het gebied van de macula. Deze infectie gebeurt meestal tijdens de zwangerschap, maar kan ook in het latere leven optreden.
• Cystisch maculair oedeem (CME): Deze aandoening kan vooral voorkomen als complicatie na een oogtrauma, inwendige oogontsteking (infectieus of reumatisch) of na een oogoperatie
• Toxische maculopathie: Dit kan optreden na langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen zoals anti-malaria medicatie zoals Plaquenil en Chloroquinesulfaat
  
• Diabetisch Mellitus Retinopathie (DMRP): diabetes mellitus tast voornamelijk de kleine bloedvaatjes aan van het netvlies en het vaatvlies. Hierdoor ontstaan er typische letsels welke indien niet behandeld tot blindheid kunnen leiden.